مراحل طراحی و ساخت ماشین جوجه کشی

ساخت محفظه

یک محفظه ماشین جوجه کشی را می توان بسته به طرح و نیاز از ابتدایی ترین مواد مثل یک جعبه ی مقوایی ساده یا با استفاده از ورقه هایی با عایق بندی خاص جهت جلوگیری از تبادل ناخواسته حرارت ساخت، باید توجه داشت یک محفظه ی ایده آل دستگاه جوجه کشی باید ضمن داشتن وزن کم از استحکام بالایی متناسب با ظرفیت دستگاه نیز برخوردار باشد و ضمن درزگیری محل اتصال عناصر مختلف بدنه نسبت به رطوبت نیز مقاوم باشد وعایق خوبی برای جلوگیری از تبادل حرارت داخل و خارج دستگاه باشد، برای درب دستگاه نیز می توان از یک چهارچوب مقاوم با شیشه یا طلق دوجداره برای رویت بهتر داخل دستگاه و جلوگیری از تشکیل قطرات بر روی آن استفاده کرد. نکته ی مهم اینکه در یک محفظه ی خوب باید به اندازه ی کافی جا برای تمامی اجزای یک ماشین جوجه کشی مثل مکانیزم چرخش و راکها، ظرف آب، فن و سایر اجزا لحاظ شود پس در محاسبات حتمآ این نکات را در نظر بگیرید.

طراحی مکانیزم تامین و کنترل حرارت در ماشین جوجه کشی

برای تامین حرارت مورد نیاز ماشین جوجه کشی می توان از انواع لامپ، المنت یاهیتر مناسب استفاده کرد، تامین حرارت باید به نحوی باشد که از وارد شدن شوک حرارتی به تخمها و جنین جلوگیری کند ضمن اینکه در کمترین زمان ممکن و قبل از افت دما از حد مجاز و تعیین شده دما را به حد مطلوب و تعیین شده توسط کاربر برساند همچنین بعد از عمل کردن ترموستات و قطع منبع حرارتی در زمان رسیدن دما به حد مجاز از اعمال دمای اضافی به محفظه جلوگیری کند.

اجزای  سیستم تامین و کنترل دما در جوجه کشی

الف: منبع حرارتی که می توان از لامپ، المنت ساده یا المنت با فین مخصوص یا هیتر استفاده کرد

ب: ترموستات که امروزه در انواع مختلف ترموستات آنالوگ و ترموستات دیجیتال در مدلهای متنوع و کارایی مختلف عرضه شده و وظیفه ی آن کنترل دما در محدوده ی مجاز تعیین شده توسط کاربر می باشد.

ج: دیمر برای حذف توان اضافی منبع حرارتی و کنترل حرارت تولیدی.

د: دماسنج دقیق برای مشاهده ی مقادیر دما و تنظیم بر حسب نیاز.

پس ویژگی های یک سیستم ایده آل را می توان تامین حرارت مورد نیاز به آرامی و بدون وارد شدن شوک حرارتی در حداقل زمان ممکن با کمک گرفتن از یک دیمربرای تنظیم حرارت تولید شده برای تخمها و بهره گیری از یک ترموستات دقیق برای کنترل دما در حد مجاز برشمرد.

مکانیزم کنترل و تامین رطوبت در ماشین جوجه کشی

ساده ترین شکل تامین رطوبت در ماشین جوجه کشی قرار دادن یک ظرف آب متناسب با حجم دستگاه جوجه کشی است که البته تنظیم رطوبت به این شکل به سختی صورت می گیرد و دارای نوسان بالایی است، یکی دیگر از روشها قرار دادن المنت در ظرف آب و متصل کردن المنت به یک رطوبت سنج دیجیتال است یا متصل کردن المنت به یک دیمر و کنترل دمای آب و کنترل میزان تبخیر و اندازه گیری رطوبت با استفاده از رطوبت سنج آنالوگ است و اما مهمترین راه برای تامین رطوبت دستگاه جوجه کشی استفاده از یک رطوبت ساز آلتراسونیک (دستگاه بخار سرد یا مه ساز) و یک رطوبت سنج دیجیتال است که بسیار مطمئن و سریع می توان نسبت به تامین و کنترل رطوبت بر حسب نیاز اقدام کرد و البته تعبیه یک فن برای تخلیه رطوبت اضافی احتمالی توصیه می شود.

طراحی سیستم تهویه در دستگاه جوجه کشی

تهویه عبارتست از تامین اکسیژن مورد نیاز بر اساس تعداد تخمها و تخلیه ی گازهای مضر تولید شده توسط جنین، همچنین گردش آرام هوا برای یکنواخت کردن دما و رطوبت در تمام قسمتهای ماشین جوجه کشی، لازم به ذکر است برای گردش هوا از فن متناسب با حجم دستگاه استفاده شود و فن تهویه بهتر از فن هیتر(منبع حرارتی)، سرعت بالای گردش هوا در محفظه باعث تبخیر بیش از حد رطوبت از سطح پوسته و خشکی آن می شود و جنین با از دست دادن بیش از حد رطوبت دچار آسیب خواهد شد. لازم است برای تامین هوای تازه واکسیژن مورد نیاز تخمها بسته به تعداد تخمها یک یا چند سوراخ در جداره ی کناری محفظه (هم بالا و هم پایین) جهت تزریق هوای تازه توسط فن هیتر یا تهویه و خروج گازهای مضر تعبیه نمود.

طراحی سیستم چرخش در ماشین جوجه کشی

بطور طبیعی یک مرغ مادر هر 35 دقیقه اقدام به چرخش تخمها به صورت تصادفی می کند اما در صنعت عمل چرخش تخمها برای جلوگیری از چسبیدن زرده به پوسته هر 1 ساعت انجام می شود بدین شکل که تخمها از طرف سر کوچک و بصورت عمودی در شانه ها قرار گرفته و 40 تا 45 درجه نسبت به افق چرخانده می شوند،

خصوصیات یک سیستم گرمایی ایده آل برای ماشین جوجه کشی :

1- متناسب بودن با ابعاد و حجم دستگاه جوجه کشی

2- فاصله و محل قرار گیری مناسب نسبت به تخمها

3- راندمان بالا

4- تامین حرارت مطلوب و مورد نیاز دستگاه در کوتاهترین زمان بدون وارد کردن شوک حرارتی به تخم و جنین

5- پخش یکنواخت حرارت به نحوی که تمام تخم ها در شرایط دمایی نرمال و یکسان قرار بگیرند

در ساخت دستگاههای پیشرفته و حرفه ای نمی توان به لامپ و دریچه و . . . اکتفا و اطمینان کرد، هرچند به لحاظ آموزشی، عملا” ماشین جوجه کشی موضوع کتاب حرفه و فن سال اول راهنمایی قابلیت جوجه درآوری دارد.

اجزاء تشکیل دهنده ی سیستم تامین و کنترل دما در اکثر دستگاههای جوجه کشی:

1- المنت  یا هیتر

2- فن یا دمنده

3- ترموستات یا دماپا

4- دیمر

المنت یا هیتر

یکی از نکات اصلی در ساخت دستگاه جوجه کشی انتخاب المنت یا هیتری متناسب با حجم محفظه جوجه کشی است به نحوی که توانایی تامین حرارت مورد نیاز محفظه را در کوتاهترین زمان ممکن بدون وارد کردن شوک حرارتی به تخم ها، داشته باشد.

فن یا دمنده

وظیفه فن و هدف از بکار گیری آن در ساخت دستگاه جوجه کشی جابجایی و یکنواخت  کردن هوا در محفظه است و بطور مشخص فن در سیستم حرارتی ماشین جوجه کشی وظیفه ی دمیدن هوا به المنت جهت گرم شدن در حد مطلوب، همچنین یکنواخت کردن دمای محفظه را بر عهده دارد  که بسته به اندازه، ظرفیت و حجم دستگاه و محفظه  می توان از یک یا چند فن یا دمنده با دورهای متناسب و قدرت جابجایی هوای مشخص، استفاده کرد.(به مبحث تهویه رجوع شود)

ترموستات یا دماپا

بطور قطع می توان گفت یکی از حیاتی ترین اجزای دستگاه جوجه کشی، ترموستات است، امروزه ترموستات ها یا دماپاها با قابلیتها و ساختارهای متنوع و متفاوتی مشاهده می شوند اما همگی یک وظیفه دارند، کنترل دما.

امروزه غالبا” ترموستات یا دماپا که در ساخت ماشین جوجه کشی استفاده می شود دونوع است:

ترموستات مکانیکی که از یک قسمت مکانیکی متصل به یک رله یا کلید الکتریکی تشکیل شده است و در خوشبینانه ترین حالت دارای خطا تا یک درجه سانتیگراد است از این رو کاربرد زیادی ندارد هرچند حداقل انتظارات را برآورده خواهد کرد و بیشتر در دستگاهها با ظرفیت کم قابل استفاده است .

ترموستات دیجیتال با دقت فوق العاده و درصد خطای حداکثر 2 دهم (0/2) درجه سانتیگراد، این ترموستاتها بسیار متنوع هستند و همگی آنها از مداری مشتمل بر چندین قطعه ی الکترونیکی از قبیل ترانزیستور، خازن، دیود، چیپهای (آی سی های) برنامه ریزی شده و یک سنسور حساس به دما تشکیل شده اند

دیمر

دیمر به مدار الکترونیکی گفته می شود که با کنترل جریان ورودی به المنت، وظیفه ی کنترل گرمای تولیدی توسط المنت و جلوگیری از سرخ شدن و به هم خوردن تعادل حرارتی را بر عهده دارد، گرم شدن سریع و بیش از حد المنت باعث بروز خسارتهای غیر قابل جبرانی به جنین می شود و بسیاری از سازندگان خانگی این دستگاهها با آن دست به گریبان بوده و هستند که با بکارگیری یک دیمر در سر راه المنت این نقیصه قابل جبران است.لازم به ذکر است دیمر با ظرفیت های مختلفی در بازار موجود است حتما” دیمر متناسب را تهیه نمایید.

منبع: واحد آموزش و تحقیقات رویان گستر